3D Printing สำหรับ PLA/ PETG

สาเหตุที่ PETG ไหลเยิ้ม (Stringing / Oozing) และวิธีแก้ไข

PETG เป็นวัสดุที่ มีความหนืดสูงและไหลง่าย ทำให้เกิดอาการ เส้นเยิ้ม (Stringing) หรือ ไหลเกิน (Oozing) ได้ง่ายกว่าวัสดุอื่นๆ เช่น PLA

อุณหภูมิหัวฉีดสูงเกินไป
สาเหตุ:

ถ้าอุณหภูมิสูงเกินไป (>250°C) เส้น PETG จะไหลเร็วและเกิดเส้นใยเยิ้มระหว่างจุดพิมพ์
PETG ควรอยู่ในช่วง 230-250°C (ขึ้นอยู่กับยี่ห้อ)
วิธีแก้:

ลดอุณหภูมิหัวฉีดลงทีละ 5°C จนกว่าเส้นเยิ้มจะลดลง
ลองพิมพ์ที่ 240°C เป็นค่าเริ่มต้น และปรับตามคุณภาพงาน

ค่า Retraction ต่ำเกินไป

Retraction คือการดึงเส้นกลับก่อนเคลื่อนที่ ถ้าค่าต่ำไป เส้นยังไหลออกจากหัวฉีดทำให้เกิด Stringing
PETG ต้องใช้ค่า Retraction สูงกว่า PLA เพราะหนืดกว่า
วิธีแก้:

Bowden Extruder: Retraction 4.5-7 mm / ความเร็ว 40-60 mm/s
Direct Drive Extruder: Retraction 1-3 mm / ความเร็ว 25-40 mm/s
ลองเพิ่มค่า Retraction ทีละ 0.5 mm จนเส้นเยิ้มลดลง

การเคลื่อนที่ขณะพิมพ์เร็วไม่พอ (Travel Speed ต่ำเกินไป)
สาเหตุ:

ถ้าเครื่องพิมพ์เคลื่อนที่ช้า เส้นที่ยังร้อนจะมีโอกาสไหลออกจากหัวฉีดมากขึ้น
PETG สามารถพิมพ์ได้เร็วขึ้นโดยไม่กระทบคุณภาพมาก
✅ วิธีแก้:

ตั้งค่า Travel Speed 150-200 mm/s เพื่อลดโอกาสที่เส้นจะไหลออก
ใน Cura: ไปที่ Travel > Enable Combing Mode: “Not in Skin” เพื่อลดการข้ามพื้นที่เปิด

พัดลมระบายความร้อนต่ำเกินไป
สาเหตุ:

PETG ต้องการพัดลมบ้างเพื่อให้เส้นแข็งตัวเร็วขึ้น ลดการไหลเยิ้ม
ถ้าพัดลมต่ำไป เส้นที่พิมพ์อาจยังนิ่มและไหลเยิ้ม
วิธีแก้:

เปิดพัดลมระบายความร้อนที่ 30-50% หลังชั้นแรก
อย่าเปิดพัดลม 100% เพราะอาจทำให้ PETG ยึดเกาะกันไม่ดี

เส้น PETG มีความชื้น (Filament Wet)
สาเหตุ:

PETG ดูดความชื้นจากอากาศได้ง่าย ถ้าเส้นชื้น อาจทำให้ไหลเยิ้มผิดปกติ และเกิดฟองอากาศ
เสียง “เป๊าะแป๊ะ” หรือชิ้นงานเป็นรูพรุน เป็นสัญญาณว่าเส้นมีความชื้น
วิธีแก้:

อบเส้นที่ 65-75°C นาน 4-6 ชั่วโมง ก่อนใช้
เก็บเส้นไว้ในกล่องกันชื้น พร้อม Silica Gel
สรุปวิธีแก้ปัญหาเส้น PETG เยิ้ม
สาเหตุ วิธีแก้ไข
อุณหภูมิสูงเกินไป ลดอุณหภูมิหัวฉีดลงทีละ 5°C (แนะนำ 230-250°C)
Retraction ต่ำเกินไป เพิ่ม Retraction (Bowden: 4.5-7 mm, Direct Drive: 1-3 mm)
Travel Speed ต่ำเกินไป เพิ่ม Travel Speed เป็น 150-200 mm/s
พัดลมระบายความร้อนต่ำเกินไป เปิดพัดลมที่ 30-50% หลังชั้นแรก
เส้น PETG มีความชื้น อบเส้นที่ 65-75°C เป็นเวลา 4-6 ชั่วโมง

เส้น PLA และ PETG วางไว้นานยังใช้ได้ไหม?

ใช้ได้ถ้าเก็บดี แต่ถ้าเก็บไม่ดี อาจเกิดปัญหาคุณภาพและการพิมพ์

---

อายุการใช้งานของเส้น PLA & PETG

• PLA: ปกติใช้งานได้ 1-2 ปี ถ้าเก็บดี (แต่เส้นอาจเปราะขึ้นตามเวลา)
• PETG: มีอายุการใช้งานยาวกว่า 2-3 ปี เพราะทนความชื้นและความร้อนดีกว่า PLA

ถ้าเก็บในที่ชื้น หรือโดนแสงแดดเป็นเวลานาน อายุของเส้นจะสั้นลง

---

วิธีเช็คว่าเส้นยังใช้ได้ไหม

1. ดูสภาพเส้น

• ถ้าเส้นยังมี สีสม่ำเสมอ เรียบ ไม่มีรอยแตกร้าวหรือแตกหัก แสดงว่ายังใช้ได้
• ถ้าเส้น เปราะมากจนแตกง่าย (PLA อาจแตกหักตอน Feed เข้าเครื่อง) ควรทิ้งหรืออบเส้นก่อน

2. ทดสอบพิมพ์

• ถ้าพิมพ์แล้วได้ผิวงานปกติ ไม่มี Stringing เยอะ หรือรูพรุน = ยังใช้ได้
• ถ้าได้ยินเสียง “เป๊าะแป๊ะ” ขณะพิมพ์ = เส้นชื้น ควรอบก่อนใช้

3. งอเส้นดู

• PLA ที่เก่ามากๆ อาจเปราะและหักง่าย
• PETG ถ้าชื้นจะยืดตัวผิดปกติและอาจขาดเป็นเส้นใย

4. ลองขูดเส้นเบาๆ ด้วยเล็บมือ

• ถ้าเส้นแตกร้าวง่าย หรือเป็นฝุ่น แสดงว่าเส้นเสื่อมแล้ว

---

วิธีฟื้นฟูเส้นที่เก่า / ชื้น

อบเส้น (Drying Filament)

• PLA: อบที่ 45-55°C นาน 3-6 ชั่วโมง
• PETG: อบที่ 65-75°C นาน 4-6 ชั่วโมง
• ใช้เตาอบที่ควบคุมอุณหภูมิได้ หรือใช้ Filament Dryer

ทดสอบพิมพ์ชิ้นงานเล็กๆ ก่อนใช้งานจริง

• ถ้ายังพิมพ์ได้ดี = ใช้ต่อได้
• ถ้าผิวไม่เรียบ มีรูพรุน หรือชั้นไม่เกาะกันดี = เส้นอาจเสื่อมแล้ว

---

วิธีเก็บเส้นให้ใช้ได้นานขึ้น

เก็บในกล่องปิดสนิท (Dry Box) พร้อม Silica Gel
ถ้าใช้ไม่บ่อย ซีลสูญญากาศ และใส่ สารดูดความชื้น
หลีกเลี่ยงการวางเส้นในที่ร้อนหรือโดนแสงแดดโดยตรง
ถ้าเก็บในที่ชื้น ควรมี เครื่องดูดความชื้น (Dehumidifier) หรือใส่ Silica Gel

---

• ถ้าเส้นยังอยู่ในสภาพดี (ไม่เปราะ, ไม่ชื้น, ไม่แตกหัก) = ใช้ได้
• ถ้าเส้นเปราะเกินไป (PLA) หรือไหลเยิ้มผิดปกติ (PETG) = อาจเสื่อม หรือชื้น
• ถ้าเส้นเก็บไว้นานแต่มีอาการชื้น อบเส้นก่อนใช้ จะช่วยให้พิมพ์ได้ดีขึ้น

อายุการใช้งานของเส้น PLA & PETG ในซองสูญญากาศและหลังแกะออก

การเก็บรักษาเส้น 3D Print มีผลโดยตรงต่ออายุการใช้งาน ถ้าเก็บดี เส้นสามารถใช้งานได้นานหลายปี แต่ถ้าเก็บผิดวิธี เส้นอาจเสื่อมสภาพเร็วขึ้น แม้ไม่ได้ตากแดด

---

อายุของเส้นที่ยังอยู่ในซองสูญญากาศ (ยังไม่แกะออก)

PLA: เก็บได้นาน 2-3 ปี (บางครั้งมากกว่านั้น ถ้าซองสูญญากาศยังดี)
PETG: เก็บได้นาน 3-5 ปี เพราะทนชื้นได้ดีกว่า PLA

ข้อแม้:

• ซองต้องเป็น ซองสูญญากาศที่ไม่มีรอยรั่ว
• มี Silica Gel ดูดความชื้นอยู่ข้างใน
• เก็บในที่ เย็น แห้ง และไม่มีแสงแดด

ถ้าเก็บไว้ในที่ร้อนหรือชื้น อายุอาจลดลง 30-50%

---

อายุของเส้นหลังแกะจากซองสูญญากาศ

ถ้าไม่ได้เก็บในกล่องกันชื้น (แต่ไม่ได้ตากแดด):

• PLA: อยู่ได้ประมาณ 6-12 เดือน ก่อนเริ่มเปราะ
• PETG: อยู่ได้ประมาณ 1-2 ปี ก่อนเริ่มดูดความชื้นมาก

ถ้าเก็บดี (ใส่กล่องกันชื้น + Silica Gel):

• PLA: ใช้ได้นาน 1-2 ปี
• PETG: ใช้ได้นาน 2-3 ปี

ปัจจัยที่ทำให้อายุลดลง:

1. ความชื้นในอากาศ – PLA จะเปราะเมื่อดูดความชื้นมาก ส่วน PETG จะเกิดปัญหา Stringing
2. อุณหภูมิสูงเกินไป (>35°C) – PLA เสื่อมเร็วขึ้น ถ้าเก็บในที่ร้อน
3. แสง UV (แม้ไม่ได้โดนแดดโดยตรง) – ถ้าถูกแสงไฟนีออนนานๆ อาจมีผลต่อเส้น PLA
4. ไม่ได้ปิดฝากล่องหรือใส่ถุงซิปล็อก – อากาศชื้นสามารถทำให้เส้นเสื่อมเร็วขึ้น

---

วิธีเก็บเส้นให้ใช้งานได้นานที่สุด

ถ้ายังไม่แกะ: เก็บในซองสูญญากาศเดิม อย่าให้มีรูรั่ว
ถ้าแกะแล้ว:

• ใส่ Dry Box หรือกล่องสูญญากาศ พร้อม Silica Gel
• ใช้ Filament Dryer ถ้าพิมพ์ไม่บ่อย
• หลีกเลี่ยงการเก็บในห้องที่มีความชื้นสูง เช่น ห้องน้ำ หรือห้องที่มีเครื่องทำความชื้น
• ถ้าไม่มี Dry Box ให้ใช้ ถุงซิปล็อกหนาๆ + Silica Gel แทน

---

สรุป

สถานะ	PLA (อายุการใช้งาน)	PETG (อายุการใช้งาน)
ยังไม่แกะ (ในซองสูญญากาศ)	2-3 ปี	3-5 ปี
แกะแล้ว แต่เก็บในที่ปกติ	6-12 เดือน	1-2 ปี
แกะแล้ว แต่เก็บในกล่องกันชื้น	1-2 ปี	2-3 ปี

How to Change Your Nozzle On the Ender-3 S1 Pro